تاکنون هزاران کتاب، مقاله و فیلم درباره احتمال وجود حیات در سایر سیارات ارائه شده است. اما بهراستی نظر اخترشناسان و دانشمندان علوم دیگر درباره وجود حیات یا حتی موجودات هوشمند در سیارات دیگر چیست؟
جالبترین سیاره در منظومه شمسی، کره مریخ (بهرام) است. این کره بهخاطر ترکیبات آهن به سیاره سرخ نیز شهرت دارد. همیشه افسانههای فراوانی درباره ساکنان مریخ وجود داشته است. در قطب مریخ، یخ (آب جامد) و دیاکسیدکربن وجود دارد. نیروی جاذبه بر روی مریخ، یکسوم نیروی جاذبه بر زمین است.
دانشمندان بر این نظرند که جو مریخ در سه میلیارد سال پیش تراکم بیشتری داشته است، اما بر اثر پایان فعالیتهای آتشفشانی و جرم محدود این سیاره، گازهای موجود از جو این سیاره خارج شدهاند. با اینوجود امکان دریاهای زیرزمینی در مریخ نیز وجود دارد.
بهدنبال کشف یک سنگ آسمانی از کره مریخ بر روی زمین، دانشمندان در آزمایشهای خود موفق به مشاهده بقایای موجودات میکروسکوپی شدند. اما هنوز بهطور قطعی نمیتوان گفت که موجودات میکروسکوپی منشایی فرازمینی دارند. بدون دریافت نمونه مستقیم از مریخ، تمام نظرات موجود تنها گمانهزنی خواهد بود.
در اکتشافی دیگر، پژوهشگران مرکز تحقیقاتی ناسا، مقدار زیادی گاز متان در اتمسفر کره مریخ کشف کردند. حضور متان میتواند نشانهای از حیات در این کره باشد.
برای پژوهشگران مرکز تحقیقاتی ناسا روشن نیست که چگونه این مقدار گاز متان در مریخ پدید آمده است. تلسکوپهای سازمان ناسا تصاویری از "ابر متان" در سطح مریخ نشان میدهند که حدود ۱۹ هزار تن وزن دارد.
از آنجا که منبع اصلی تولیدکننده این گاز موجوات زندهاند، احتمال حضور حیات در سطح مریخ، قوت بیشتری گرفته است. محققان ناسا، از هفت سال پیش بهکمک تلسکوپهای فوقپیشرفته نصب شده در رصدخانهها و تلسکوپهای فضایی، تحولات این کره قرمز رنگ را بهدقت دنبال میکنند.
منشاء گاز متان
افزایش غلظت متان در جو کره مریخ، برای نخستین بار در سال ۲۰۰۳ میلادی توجه پژهشگران را بهخود جلب کرد. در طول فصل تابستان این کره، ابر بزرگی از متان در سطح مریخ تشکیل شد. این پدیده، در بهار سال ۲۰۰۶ تکرار شد.
پرسش بزرگ اینجاست که گاز متان چگونه تشکیل شده است؟ مسئله بعد، زمان دقیق تشکیل این گاز است. پژوهشگران ناسا میگویند، سن دقیق متان مشخص نیست. از آنجا که متان پایداری طولانی ندارد، افزایش غلظت ناگهانی آن میتواند حاصل فعالشدن آتشفشانی ناشناخته در سطح مریخ باشد.
در حالیکه تولیدکننده اصلی متان، موجودات زندهاند، ۹۰ درصد متان اتمسفر کره زمین، منشاء زیستی دارد. تشکیل چنین گازی، از جمله ناشی از فعالیت باکتریها یا حاصل تجزیه ارگانهای زیستی است. ده درصد باقیمانده متان اتمسفر کره زمین، ناشی از فعالیتهای زمینشناختی پوسته این کره خاکی از جمله گرمشدن زمین است.
گرمشدن مریخ
با افزایش دما و ذوبشدن زمینهای یخزده نیمکره شمالی، مقداری گاز متان آزاد میشود. البته افزایش غلظت متان در اتمسفر کره زمین، خطری جدی برای موجوات زنده این کره محسوب میشود.
پژوهشگران حدس میزنند که علت تشکیل ابر متان در مریخ، گرمشدن سطح این کره در بهار و تابستان است. کره مریخ که در فاصله ۵۶ میلیون کیلومتری زمین قرار گرفته، فصلهای مشابه زمین دارد. با این تفاوت که دمای هوا در محدوده منهای ۱۲۵ و مثبت ۳۵ درجه سلسیوس متغیر است.
پژوهشگران ناسا امیدوارند، بهزودی پاسخ معمای پیدایش این حجم از گاز متان در اتمسفر کره مریخ را پیدا کنند.
یکی از ماههای سیاره مشتری بهنام "اروپا" نیز دارای قشر ضخیمی از یخ است. اخترشناسان گمان میبرند که در زیر این لایه قطور یخ، دریایی از آب شور وجود دارد. اما امکان زندگی موجودات زنده در ماه "اروپا" منوط به نمونهبرداری و مشاهدات مستقیم است.
"تیتان"، ماه سیاره زحل نیز دارای جوی نسبتا فشرده و شبیه به زمین در دوران شکلگیری آن است. اما با توجه به سرمای شدید (منهای ۱۸۰ درجه) در ماه تیتان، وجود حیات از نوع زمینی بعید بهنظر میرسد.
حیات بیرون از منظومه شمسی
به گزارش دویچهوله، اخترشناسان تاکنون موفق به کشف ۳۳۰ سیاره در خارج از منظومه شمسی شدهاند. اما اغلب این سیارات با ترکیبی از گازهای مختلف، بهعلت نزدیکی به ستارگان، دارای دمای بسیار بالایی هستند. فاصله این سیارات تا ستاره مرکزی خود، برای حیات مساعد نبوده و شباهتی میان این سیارات و زمین نیز وجود ندارد.
باید افزود که شناسایی سیارات بسیار بزرگ و با حرکت انتقالی سریع، که در بیرون از منظومه شمسی قرار دارند، بهمراتب آسانتر از کشف سیارات کوچک است. با ادامه ماموریت کاوشگر فضایی "کوروت" که دو سال پیش از سوی کشورهای اروپایی به فضا پرتاب شد، امکان شناسایی سیارات کوچک و سرد بیش از پیش فراهم خواهد شد. در سال ۲۰۱۳ نیز با نصب تلسکوپ فضایی "WEBB" این وضعیت بهطور اساسی تغییر خواهد کرد. بهطور مثال کشف سیارهای خارج از منظومه شمسی بهنام Gliese 581c نشان میدهد که با وجود سرمای زیاد آن، بهکمک "گرمایش گلخانهای" میتوان شرایط مساعدی را برای حیات روی این سیاره بهوجود آورد.
اثری از موجودات فضایی
در صورتیکه موجودات فضایی، مانند موجودات زنده بر روی زمین، ترکیباتی از مولکولهای ارگانیک داشته باشند، پس میتوان اثری از این ترکیبات شیمیایی را در کهکشانها کشف کرد. اما این کشف هنوز بهمعنای وجود موجودات فضایی نخواهد بود. تنها در صورت ارسال پیام به زمین، از طریق امواج رادیویی و یا پرتوهای نوری، میتوان با اطمینان از وجود موجودات فضایی سخن راند. بهنظر پژوهشگران پروژه SETI در کالیفرنیا، در کهکشان راهشیری صدها تمدن از موجودات هوشمند وجود دارد. بهرهبرداری از ۳۵۰ رادیوتلسکوپ در کالیفرنیا در سال آینده، امکان شناسایی پیامهای فضایی محتمل را افزایش خواهد داد.
نظرات شما عزیزان:

.gif)